Nguyễn Miễn (? – 1592)
1. Thông tin
– Tên gọi: Nguyễn Miễn hay Nguyễn Doãn Miện
Thụy hiệu: Phù Hưng hầu
– Chưa rõ năm sinh tại làng Tảo Dương, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, Hà Đông, Kinh Bắc, Đại Việt (nay là xã Canh Hoạch, huyện Thanh Oai, Tp. Hà Nội, Việt Nam).
Mất tháng 1/1592 tại Thừa tuyên Sơn Nam (nay là Việt Nam).
– Giới tính: Nam
– Quốc tịch: Đại Việt
Dân tộc: Kinh
– Là chính trị gia thời Lê – Mạc trong lịch sử Việt Nam
2. Hôn nhân và gia đình
a) Thân thế
– Ông nội là Nguyễn Doãn Toại và bà nội là Nguyễn Thị Hiền
– Ông ngoại là Nguyễn Bá Ký
– Bố là Nguyễn Đạm
b) Hôn nhân và con cái
– Quan hệ gia đình với vợ là Mạc Ngọc Điểm
– Có 5 người con:
Con trai: Đô Mỹ hầu, Văn Bảng hầu, Nguyễn Nhậm (Nam Dương hầu), An Nghĩa hầu, Nhân Trí hầu.
c) Hậu duệ
– Cháu nội: Lệnh Thiện hầu
3. Cuộc đời và sự nghiệp
Con thứ 3 trong gia đình có ? anh chị em (Nguyễn Thị Ngọc Cẩm, Nguyễn Quyện, Nguyễn Miễn)
Năm 1550, Thái tể Lê Bá Ly mâu thuẫn với cha con sủng thần Phạm Quỳnh – Phạm Dao và các quan Nguyễn Văn Thái, Đặng Văn Trị,… từ ngấm ngầm đến chia rẽ, đối địch. Cha là Thượng thư Nguyễn Thiến đứng về phía Thái tể Bá Ly. Khiêm vương Mạc Kính Điển phụ chính đại thần đang lo đánh dẹp phe phái mạnh của Mạc Chính Trung – Phạm Tử Nghi và có ơn với nhà Phạm Quỳnh, nên chưa kịp đứng ra dàn xếp chính sự. Vua Mạc Tuyên Tông còn trẻ lại tin lời xúc xiểm của sủng thần Phạm Quỳnh. Cha con Phạm Quỳnh, Phạm Dao đã bất ngờ đưa quân cấm vệ đến vây dinh Thái tể Lê Bá Ly và Thượng thư Nguyễn Thiến. Hai người trốn thoát ra được đã đem binh Sơn Tây và Kinh Bắc về đánh lại quân của Phạm Quỳnh và Phạm Dao. Vua Mạc Tuyên Tông trốn ra ngoài thành và xuôi thuyền bí mật về Dương Kinh để gặp Mạc Kính Điển. Trong tình thế cấp bách không kịp hỏi kế Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm mà vội cùng cha và Lê Bá Ly dẫn gia quyến cùng nhiều người đang làm tướng triều Mạc như Lê Khắc Thận, Nguyễn Quyện… Mỗi người đem hơn trăm quân bản bộ suốt đêm trốn vào ải Thanh Hoa, đầu hàng triều đình Lê Trịnh, được vua Lê vui mừng, đãi ngộ, giao trọng trách tuyển chọn nhân tài cho triều đình.
Năm 1557, Lê Bá Ly và Nguyễn Thiến cùng mất. Vua Mạc Tuyên Tông biết ông là tướng tài, luôn lập được chiến công nên lấy làm lo ngại phải hỏi kế của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Trạng Trình đã xin vua Mạc mang theo một trăm tráng sĩ sai đi phục sẵn ở bờ bắc và gửi thư mời ông và anh trai là Nguyễn Quyện sang bên thuyền để cùng uống rượu, nói chuyện tâm tình. Đang lúc bất bình với Trịnh Kiểm nên 2 anh em nhận lời gặp mặt. Tháng 8 nể lời thầy học, hai anh em nghe theo lời Nguyễn Bỉnh Khiêm, bèn rủ nhau trốn về với nhà Mạc. Sự trở về của hai anh em Nguyễn Miễn làm Mạc Tuyên Tông và Khiêm Vương Mạc Kính Điển rất vui mừng. Mạc Kính Điển gả con gái Ngọc Điểm cho và phong tước Phù quận công. Người anh trai cũng được trọng vọng cùng con hai ông cũng được phong chức tước cao.
Tháng 1/1592 Thiết chế Trịnh Tùng mở cuộc tấn công đại quy mô vào sào huyệt của nhà Mạc tại Thừa tuyên Sơn Nam. Nhà Mạc đại bại, ông cùng con anh trai là Nguyễn Bảo Trung, Nguyễn Nghĩa Trạch cố sức đánh, đều chết tại trận.
4. Tham khảo
– Internet
– Ấn phẩm
