Nguyễn Biện (1394 – 1425)
1. Thông tin
– Tên gọi: Nguyễn Biện (阮卞)
Tước vị: Huệ Võ Phủ Quân
Hiệu: Cương Quốc công. Thụy hiệu: Anh hùng dân tộc. Tước hiệu: Phiêu Kỵ Thượng tướng Quân
– Sinh năm 1394 tại làng Hải Tân, xã Thượng Xá, huyện Chân Phúc (nay là xã Khánh Hợp, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, Việt Nam). Gốc làng Cương Giản, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh (nay là tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam).
Có tài liệu ghi là làng Cương Gián
Mất năm 1425 (tức ngày ) (tuổi) tại Bắc Kinh, Trung Quốc (nay là Bắc Kinh, Trung Quốc)
– Giới tính: Nam
– Là doanh nhân, chính trị gia thời Lê trong lịch sử Việt Nam.
2. Hôn nhân và gia đình
a) Thân thế
– Ông nội là Nguyễn Hợp
– Bố là Nguyễn Hội và mẹ là Vũ Thị Hạch
b) Hôn nhân và con cái
– Quan hệ gia đình với vợ là Đinh Thị
– Có ? người con:
3. Cuộc đời và sự nghiệp
Con cả trong gia đình có 2 anh em (Nguyễn Biện, Nguyễn Xí)
Thường cùng cha chở muối ra bán ở vùng Lương Giang, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa và rất thân quen với Lê Lợi đang phụ đạo ở Lam Sơn
Ngày 23/3/1405 (Ất Dậu) khi 11 tuổi, cha bị hổ vồ mà chết. Tháng 4 mẹ cũng vì thương xót mà lâm bệnh nặng rồi đột ngột qua đời sau đó 45 ngày. Ông nội tuổi đã già nên đưa 2 anh em ra trại Lam Sơn nhờ Hào trưởng Lê Khoáng cưu mang.
Tháng 1/1418 (ngày Canh Thân) Lê Lợi xưng Bình Định vương phát động khởi nghĩa Lam Sơn, Nguyễn Biện và em trai Nguyễn Xí cùng tham gia. Ngày 16 tên phản bội Ái, dẫn quân Minh đi theo đường tắt, đánh úp đằng sau, bắt gia thuộc Lê Lợi và nhiều vợ con quân dân. Quân sĩ chán nản bỏ đi, chỉ có Nguyễn Biện, Nguyễn Xí, Lê Lễ, Lê Náo, Lê Xí, Lê Bí và Lê Đạp theo Lê Lợi nương náu trên núi Chí Linh.
Thế giặc mạnh mà quân Lam Sơn lại mỏng, Lê Lai đã nhận lời giúp đóng giả Lê Lợi mà đánh lạc hướng quân địch. Nguyễn Biện cùng phò tá Lê Lai, đem quân đến cửa trại giặc khiêu chiến. Giặc cậy quân mạnh xông đánh. Lê Lai, Nguyễn Biện cưỡi ngựa, phi vào giữa trận giặc, nói rằng: Ta đây là chúa Lam Sơn!. Giặc bèn xúm lại vây bắt lấy Nguyễn Biện, Lê Lai đem về trong thành. Lê Lai bị chém đầu, còn Nguyễn Biện thì bị quân Minh giải về Bắc Kinh. Sau khi chết, Nguyễn Biện được vua nhà Minh chôn ở dưới Tử Cấm Thành.
4. Giải thưởng và tôn vinh
Bá tổ của dòng họ Nguyễn Đình.
Được nhân dân suy tôn làm Anh hùng dân tộc việt nam.
Đền thờ Nguyễn Biện tại xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, hàng năm tổ chức lễ hội vào ngày 30/1 âm lịch
Năm 1485 Lê Thánh Tông truy phong Phiêu kỵ Thượng tướng quân, Thái phó Nghiêm Quận Công.
5. Tham khảo
– Internet
– Ấn phẩm
